એક વાર માતા દેવકી ભગવાન કૃષ્ણ સાથે વાતચીત કરવા ઈચ્છતા હતા, માત્ર તેમના પુત્ર તરીકે નહીં, પરંતુ સ્વયં ભગવાન વિષ્ણુ તરીકે. કૃષ્ણ હંમેશા swojej માતાનું માન રાખનાર હતા, તેથી તેઓએ સહર્ષ સ્વીકાર્યું.
દેવકી:
“હે પ્રભુ, મેં એવું ક્યું પાપ કર્યું હતું કે મારું લગ્ન થયા પછી તરત જ કારાગૃહમાં જીવન પસાર કરવું પડ્યું? 14 વર્ષ સુધી જેલમાં કેદ રહી, મારા 7 સંતાનોને મારી આંખો સામે મોતને ભેટતા જોયા. બલરામ જીવીત રહ્યા પરંતુ રોહિણીપુત્ર તરીકે, જ્યારે મને લાગ્યું કે હું ગર્ભપાતથી તેમને ગુમાવી દીધી. હા, મને આશીર્વાદરૂપે તમે મળ્યા, પણ આ જીવનમાં મને આટલું દુઃખ કેમ સહન કરવું પડ્યું?”
ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ:
“માતા, જ્યારે હું રામ તરીકે જન્મ્યો હતો ત્યારે મેં એવું શું દુઃખ આપ્યું કે તું કૈકેયી તરીકે મને 14 વર્ષ માટે વનવાસ મોકલી દીધો? એ જ કર્મફળ રૂપે તને જેલવાસ મળ્યો.
તમે ઇચ્છ્યું હતું કે હું તારા ગર્ભથી જન્મ લઈશ અને તારો પુત્ર એક મહાન રાજા બનશે. મેં એ ઈચ્છા પૂરી કરી. પણ એના બદલામાં, મેં તને મારા અને મારા ભાઈઓના બાળપણના સુખદ પળોની અનુભૂતિ કરાવવાની તકો છીનવી લીધી. જે પળો એક માતાને સૌથી વધુ સંતુષ્ટ કરે છે, એ તને મળી નહીં.
જ્યારે હું રામ હતો, હું તારા માટે નિર્દોષ અને નિઃસ્વાર્થ પ્રેમ કરતો હતો, પણ તું રાજસિંહાસન પ્રત્યે લલચાઈ ગઇ. તેથી હું તને રાજસિંહાસન તો આપ્યું, પણ તારા પાળેલા પુત્ર તરીકે બાળકની મમતાભરી ક્ષણો આપતી ન આપી. તું આનંદી રહી શકી હોત, પણ તારા પૂર્વકર્મોએ તને દુઃખ આપ્યું.”
દેવકી:
“હે પ્રભુ, તો પછી મા કૌશલ્યા માટે શું? કૈકેયી તરીકે મેં તેમને 14 વર્ષ સુધી રામ વિયોગનું દુઃખ સહન કરાવ્યું. તેઓએ તો કંઈ પાપ કર્યું ન હતું.”
ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ:
“મા, એ તો હું તને પહેલાં જ સમજાવી ચૂક્યો! હું જાણતો હતો કે મા કૌશલ્યાએ મને પોતાના દીકરાના રૂપમાં કદી જ બાલ્યકાળનો આનંદ માણ્યો ન હતો. તેથી, હું કૃષ્ણ રૂપે માતા યશોદાના ગૃહમાં ઉછર્યો. યશોદા મારી સૌથી પ્રેમાળ મા બની. હું તેમના માટે ‘યશોદા કા લાલા’ બન્યો.
મેં રામ તરીકે 14 વર્ષ જે વેરાન વનવાસમાં વિતાવ્યા, તે તમામ પળો માતા યશોદાની ગોદમાં પ્રેમથી વિતાવી. એમણે મને માટી ખાતા જોયો, દૂધ પીવડાવ્યું, અને બાળલીલાઓનો આનંદ લીધો. મારી બાળલીલાઓમાં તેમની અનન્ય ભક્તિ હતી.
તો, મા! યશોદાને તે સુખ મળ્યું જે કૌશલ્યા માટે વંચિત હતું. કૌશલ્યાએ જે ગુમાવ્યું, યશોદાએ તે જ જીવી ઉઠ્યું!”
દેવકી:
“હે પ્રભુ, હવે હું બધું સમજી શકી! કર્મચક્ર અમને શું ફળ આપે છે એ સંપૂર્ણ ન્યાયસંગ્રહ છે. યશોદા માતા બહુ ભાગ્યશાળી હતા. એમના સારા કર્મોથી તેમને તારી બાળલીલાઓનો આનંદ માણવાનો સૌભાગ્ય મળ્યું. જ્યારે હું મારા પાપના ફળ સ્વરૂપે દુઃખ ભોગવ્યું.
તમે મારા પુત્ર તરીકે જન્મ્યા છતાં, તું હંમેશા ‘યશોદા કા લાલા’ જ રહેશે. મારા પોતાના ભૂતકાળના કર્મો માટે મને આ દુઃખ મળ્યું.”
ભગવાન કૃષ્ણને માતા દેવકી સમજાઈ ગયા કે કર્મફળ સદૈવ ન્યાય કરે છે. એમના ચરણોમાં માતા દેવકી ભક્તિભાવે નમી ગયા.